Mentale weerbaarheid de redder in nood…
Onderstaand artikel geeft een samenvatting van een onderzoek dat in het tweede kwartaal van 2014 is uitgevoerd door Johannes van Damme in opdracht van ‘Lectoraat Praktijkgerichte Sportwetenschap / Judo Topsport Noord’ in het kader van de opleiding Toegepaste Psychologie.
Mentale weerbaarheid, de redder in nood?
Mentale weerbaarheid is een van de meest gebruikte termen in de sportpsychologie en wordt door sporters, coaches en onderzoekers gezien als een van de belangrijkste mentale kenmerken voor een topsporter om succesvol te zijn (Bull, Shambrook, James, & Brooks, 2005; Jones, Hanton, & Connaughton, 2002; 2007). Verder is mentale weerbaarheid een van de kenmerken die topsporters het meest kan onderscheiden van minder goede sporters (Weissensteiner, Abernethy, Farrow, & Gross, 2012).
Onderzoeksopzet
De afgelopen twaalf jaar is er steeds meer onderzoek gedaan naar mentale weerbaarheid. Hierdoor zijn we steeds meer te weten gekomen over het begrip mentale weerbaarheid en hoe mentale weerbaarheid ontwikkeld kan worden. Onderzoek naar de relatie tussen mentale weerbaarheid en objectieve prestatie- en gedragsindicatoren is er echter nog bijna niet geweest (Gucciardi & Gordon, 2011). Dit betekent dat er vooral veel is gesproken over het belang van mentale weerbaarheid, maar dat er nog weinig bekend is over de invloed die mentale weerbaarheid heeft op het gedrag van een sporter. Het doel van dit onderzoek is dan ook het onderzoeken van de relatie tussen mentale weerbaarheid en objectieve prestatie- en gedragsindicatoren. Dit is gedaan in een wedstrijdsituatie met en zonder druk en bij verschillende standen (in de sport heb je immers met verschillende standen te maken).
Uitvoering onderzoek
Elf judoka’s hebben ieder zes wedstrijden gespeeld in een situatie zonder druk en zes wedstrijden in een wedstrijden in een situatie met druk. De wedstrijdsituatie zonder druk houd in dat er geen gevolgen waren bij het verliezen van een wedstrijd. De wedstrijdsituatie met druk is gesimuleerd met zware fysieke inspanningen bij een verlies. In beide situaties zijn twee wedstrijden gespeeld met een yuko voorsprong, twee wedstrijden met een gelijke stand en twee wedstrijden met een yuko achterstand. De objectieve prestatie- en gedragsindicatoren die zijn gemeten zijn het aantal aanvallende acties, de effectiviteit van aanvallen en verdedigen, de efficiëntie, en het aantal gewonnen en verloren wedstrijden van de judoka’s. De mentale weerbaarheid van de judoka’s is gemeten met de Mental Toughness Questionnaire – 48 (MTQ-48; Clough, Earle, & Sewell, 2002).
Op basis van de MTQ-48 resultaten zijn de deelnemers verdeeld in een groep met hoge scores op mentale weerbaarheid en een groep met lage scores op mentale weerbaarheid. Vervolgens is gekeken hoe de beide groepen presteerden in de wedstrijden zonder druk en met druk, bij een voorsprong, gelijke stand of achterstand.
Onderzoeksresultaten
De resultaten lieten zien dat de mentaal weerbare judoka’s in de wedstrijdsituatie zonder druk, en bij een achterstand, gemiddeld meer aanvallende acties maakten, effectiever aanvallen en verdedigen en efficiënter aanvallen dan de mentaal minder weerbare sporters. In de situatie met druk vertoonden de mentaal weerbare sporters zowel bij een voorsprong, gelijke stand en achterstand meer aanvallende acties, effectievere aanvallen, een effectievere verdediging en efficiëntere aanvallen dan mentaal minder weerbare sporters. Verder verdedigen mentaal weerbare sporters significant effectiever, en vallen mentaal weerbare sporters significant efficiënter aan, dan mentaal minder weerbare judoka’s, in een wedstrijdsituatie zonder druk, bij een achterstand.
Hoewel de verschillen tussen metaal weerbaardere judoka’s en minder mentaal weerbaardere judoka’s klein zijn, zijn de gevonden verschillen mogelijk wel erg waardevol. In de topsport kunnen juist die kleine verschillen in prestatie al voor een groot verschil in resultaat zorgen. Dit verschil kan dus net de doorslag geven tussen het winnen of verliezen van een wedstrijd waarover de coaches vaak spreken. Mentale weerbaarheid lijkt dus samen te hangen met betere judoprestatie onder druk. Mentale weerbaarheid zou dus echt de redder in nood kunnen zijn.
bron: 2pir